“Mức thu phí bảo vệ môi trường (BVMT) đối với một số khoáng sản hiện còn chưa tương xứng với mức độ gây ô nhiễm môi trường do hoạt động khai thác khoáng sản gây ra”. Ông Phạm Ngọc Thạch, Vụ Chính sách thuế - Bộ Tài chính, nêu thực trạng tại buổi tọa đàm về phí BVMT trong khai thác khoáng sản do VCCI tổ chức ngày 10-2.
Vì vậy theo ông Thạch, nhiều ý kiến đề nghị tăng chung phí BVMT đối với loại khoáng sản thuộc đối tượng chịu phí theo cấp độ gây ô nhiễm môi trường để có nguồn bù đắp cho việc BVMT ở các địa phương.
Ngoài ra, một số ý kiến đề nghị tăng mức phí BVMT với từng loại, cụ thể: với đất, đá, cát, sỏi làm vật liệu xây dựng tăng lên 2-3 lần; tăng từ 10.000 đồng/tấn lên 30.000 đồng/tấn với khai thác than; tăng khung mức thu áp dụng đối với quặng sắt, chì, kẽm, đồng, apatit…
Hiệp hội Môi trường Việt Nam đề xuất: “Bộ Tài chính cần quy định mức đóng phí BVMT trong khai thác khoáng sản dựa trên sản lượng đăng ký khai thác theo giấy phép chứ không dựa trên sản lượng khai thác thực tế do doanh nghiệp tự kê khai. Vì đã có nhiều doanh nghiệp khai thác thường tự kê khai thấp hơn nhiều so với thực tế khai thác để trốn phí nộp cho ngân sách nhà nước”.
Phí BVMT đối với khai thác khoáng sản là khoản thu ngân sách địa phương được hưởng 100% để hỗ trợ cho việc BVMT và đầu tư cho môi trường tại địa phương nơi có hoạt động khai thác khoáng sản. Tuy nhiên, theo bà Trần Thanh Thủy, Liên minh Khoáng sản, qua khảo sát thực tế cho thấy nhiều xã cho biết không nhận được phân bổ nguồn thu từ khai thác khoáng sản.
Nhiều xã chưa từng được đầu tư các công trình hay dự án cải tạo môi trường. Đáng nói hơn, ở một số xã có khai thác khoáng sản, tỉ lệ người chết do ung thư cao.
“Hậu quả môi trường liên quan đến khai thác khoáng sản hiện nay chủ yếu được xử lý dựa trên việc đàm phán và thỏa thuận giữa địa phương và doanh nghiệp” - bà Thủy nói.
Theo bà Thủy, do chưa được quản lý và sử dụng đúng mục đích, phí BVMT chưa thể hiện là một công cụ tài chính hiệu quả để phục vụ BVMT. “Việc thu và sử dụng phí BVMT cần được công khai, ít nhất là đối với doanh nghiệp và cộng đồng bị ảnh hưởng” - bà Thủy kiến nghị.
Theo Báo Pháp Luật TP HCM